All-electric  

Als uw huis volledig op elektriciteit draait, heeft u een all-electric woning. U gebruikt dan geen gas voor de verwarming, het warme water en bij het koken. Een all-electric woning heeft maar áán netaansluiting: aan het electriciteitsnet. Het huis moet goed geïsoleerd zijn. Het kan verwarmd worden met een warmtepomp die warmte uit de lucht of uit de grond haalt, infraroodpanelen, elektrische radiatoren en boilers. 

Geothermie

Geothermie is warmte uit de aarde. Aardwarmte wordt gewonnen uit water dat in diepere lagen in de bodem zit. Hiervoor worden diep in de grond twee gaten geboord, tot aan een geschikte zandsteenlaag. Uit het eerste gat wordt warm water opgepompt. Via een warmtewisselaar verwarmt dit het water voor de woningen die op de stadsverwarming zijn aangesloten. Het gebruikte, afgekoelde water gaat via het tweede gat weer terug de grond in. Zo blijft de totale hoeveelheid water in de aarde gelijk.

Meer informatie over dit onderwerp vindt u op de website Geothermie.nl.

Hoe zit het in Den Haag?

De Haagse bodem is erg geschikt voor geothermie. Aan de Leyweg ligt een bron voor geothermie. Het bedrijf Haagse Aardwarmte pompt hier het warme water op en levert het aan het warmtenet van Eneco. Sinds 2021 worden 2.500 woningen die op de stadsverwarming zijn aangesloten met deze warmte verwarmd. In de toekomst zal dit aantal groeien naar ongeveer 4.000 woningen.

De gemeente onderzoekt of op nog drie andere plekken in de stad ook geothermiebronnen kunnen komen. Het gaat om de Binckhorst, Ypenburg en bij de Unipercentrale aan het De Constant Rebecqueplein.

Bodemenergie

Bij bodemenergie gebruikt men warmte of koude uit de ondiepe ondergrond – tot 500 meter. Bij een open systeem is grondwater de bron van warmte of koude. In de winter wordt grondwater uit de warme bron opgepompt en bijgewarmd door een warmtepomp.

Het afgekoelde water gaat weer terug. Na ongeveer een half jaar draait de circulatierichting om. In de zomer dient grondwater uit de koude bron als koeling. Bij een gesloten systeem wordt een vloeistof (water met of zonder antivriesmiddel) door een verticaal of horizontaal buizensysteem in de grond rondgepompt.

Hoe zit het in Den Haag?

Op verschillende plekken in de stad zijn al bodemenergiesystemen in bedrijf. Kantoren in het centrum en ook het stadhuis maken gebruik van een open bodemenergiesysteem. Er zijn in totaal ruim 70 van dit soort systemen in werking. Op een aantal nieuwbouwlocaties in Ypenburg (Deelplan 20), Kijkduin (Schapenatjesduin Oost) en het Erasmusveld zijn of worden woningen en appartementencomplexen gerealiseerd met gesloten bodemenergiesystemen.

Zonne-energie

Van zonlicht is zowel duurzame stroom als duurzame warmte te maken. Met zonnepanelen wordt elektriciteit opgewekt. De cellen op het paneel zetten zonne-energie om in elektriciteit. Zonnepanelen kunnen individueel of in een collectief worden aangeschaft of gebruikt. Voor de verwarming van warm water worden zonnecollectoren gebruikt. Een zonnecollector haalt warmte uit zonlicht. Die warmte wordt gebruikt om via een zonneboiler tapwater voor te verwarmen, zodat de cv-ketel of warmtepomp minder werkt heeft. Zonnepanelen en zonneboilers kunnen niet alleen op ieder huis, maar ook op bijvoorbeeld grote bedrijfspanden, parkeerplaatsen of zwembaden geplaatst.

Hoe zit het in Den Haag?

In Den Haag liggen naar schatting rond de 200.000 zonnepanelen. Ze liggen op daken van particuliere woningen voor eigen gebruik. Maar ook op grote gebouwen, omdat deze in één klap veel duurzame elektriciteit opwekken. Zo leveren de zonnepanelen op het dak van het ADO-stadion elektriciteit voor eigen gebruik én voor een batterij die de laadpalen voor elektrische auto’s voedt op het parkeerterrein van het stadion. Op initiatief van bewoners van het Statenkwartier liggen op het dak van het Museon zo’n tweehonderd zonnepanelen waarmee elektriciteit wordt geleverd aan woningen in de buurt. De gemeente helpt waar mogelijk duurzame buurtinitatieven door het beschikbaar stellen van een dak. Zoals bij Theater De Nieuwe Regentes, het Paard van Troje en de gymzaal aan de Gaslaan. Ook woningcorporaties in Den Haag leggen ieder jaar ruim duizend zonnepanelen aan voor hun huurders. De gemeente helpt bedrijven bij het gebruik van hun daken door het aanbieden van ondersteuning bij het aanvragen van SDE+ subsidie bij het Rijk.

Aquathermie

Bij aquathermie wordt warmte of koude uit water gebruikt. Het gaat dan om water uit grachten en plassen of afvalwater uit het riool. Warmte uit water kan met een warmtepomp worden opgewaardeerd tot een bruikbare temperatuur. Warmte uit water kan ook worden gebruikt voor de verwarming van woningen via een warmtenet. In de zomer kan de koude uit het water ook dienen om gebouwen mee te koelen.

Hoe zit het in Den Haag?

Den Haag heeft veel oppervlaktewater en grote distributieleidingen van bijvoorbeeld het drinkwaterbedrijf Dunea en de effluent (gezuiverd afvalwater) van de rioolzuivering in de Harnaschpolder die zich lenen voor aquathermie. Samen met Dunea werken we geschikte projecten uit in onder meer Mariahoeve, de Binckhorst en de Vruchtenbuurt.

Restwarmte

Restwarmte is warmte die vrijkomt bij industriële processen. Nu wordt die warmte meestal geloosd in de lucht of het water, maar restwarmte kan goed opnieuw worden gebruikt.

Hoe zit het in Den Haag?

Gasunie is in Zuid-Holland bezig met de aanleg van WarmtelinQ (ook bekend onder de naam Leiding door het Midden). Dit is een ondergrondse leiding die restwarmte uit de Rotterdamse haven vervoert voor de verwarming van huizen en bedrijven. De leiding is 23 kilometer lang. Het tracé loopt via Vlaardingen, Schiedam, Midden-Delfland, Delft en Rijswijk naar Den Haag. Daar wordt de leiding aangesloten op het warmtenet. Ook zijn er plannen voor een nieuw deel van de warmtetransportleiding, van Rijswijk naar Leiden. In de toekomst kunnen er 50.000 Haagse woningen met de restwarmte uit Rotterdam worden verwarmd. De Rotterdamse industrie gaat de komende jaren over op schone (fossielvrije) energie, net zoals de rest van Nederland. Lees verder op de website van WarmtelinQ.

Den Haag kan in de toekomst mogelijk ook gebruikmaken van restwarmte uit koelinstallaties, van de stadscentrale van Uniper en van de afvalwaterzuiveringsinstallatie Houtrust.

Duurzaam gas

Biogas wordt gemaakt door de vergisting van planten-  of dierenresten. Het mengsel dat daarbij vrijkomt bevat methaan en kan als brandstof worden gebruikt. Als deze vorm van gas wordt opgewaardeerd naar de samenstelling van aardgas, dan noemen we dit groen gas. Een ander brandbaar gas is waterstof. Het is een onzichtbaar, reukloos en niet-giftig gas. Waterstof komt niet als gas in het milieu voor, dus het moet worden gemaakt. Dat kan uit aardgas of kolen, maar dan is het niet ‘schoon’. Als waterstof met behulp van elektrolyse – dat is een soort ontleding – van water wordt gemaakt, is het wel duurzaam.

Hoe zit het in Den Haag?

Waarschijnlijk zullen we in Den Haag niet op grote schaal gebruikmaken van deze vormen van schone energie omdat ze op korte termijn niet in grote hoeveelheden beschikbaar.