Het is twaalf uur ’s middags. Normaal gesproken begint de woensdagmiddag van klas 3 VMBO op het Haags Montessori Lyceum met de aardrijkskundeles van docent Saskia, maar niets is minder waar. Vandaag krijgen de leerlingen les over de energietransitie. Je hoort ze denken: ‘De energie.. wat?’. De energietransitie jongens! De overstap naar duurzame energie.

Het is op zich niet verwonderlijk dat een stel veertienjarigen zich nog niet zo bewust is van de energietransitie. Maar om toch dat bewustzijn te creëren, heeft het Haags Montessori Lyceum Yvonne en Albert van Darel Education gevraagd de leerlingen hierover een masterclass te geven. Daarin is Darel Education gespecialiseerd; zij geven onder andere masterclasses over de energietransitie aan leerlingen van het Voortgezet Onderwijs. En dit keer voor het eerst aan leerlingen van het VMBO.

Yvonne en Albert van Darel Educatie staan vandaag voor de klas

Terug in de tijd
Om te begrijpen wat de energietransitie inhoudt, moet je eerst begrijpen wat energie eigenlijk is, waar we het vandaan halen en wat we ermee kunnen. Albert gaat met de leerlingen terug in de tijd. Het is voor hen namelijk zo vanzelfsprekend dat ze alles hebben en dat alles het altijd maar doet. Ze kunnen het zich haast niet voorstellen dat er iets langer dan 100 jaar geleden alleen maar paard en wagens rondreden en dat auto’s nog niet bestonden. Pas toen de stoommachine werd uitgevonden, veranderde dat. Elle Sofie (14) kan haar oren niet geloven. En ze vindt het eigenlijk zo zonde dat er nu zoveel auto’s op straat zijn. ‘Mijn vader en ik gaan steeds vaker met de fiets of met de tram. Het is gezonder en beter voor het milieu.’

Elle Sofie vindt het zonde dat er nu zoveel auto’s op straat zijn

Allemaal energietransities
Albert vertelt verder over de brandstof steenkool en de komst van aardgas en aardolie. Die fossiele brandstoffen hebben de wereld in een sneltreinvaart veranderd. Ook dat zijn energietransities geweest. Door steenkool kregen we de stoommachine, met aardgas kunnen we o.a. onze huizen verwarmen en met aardolie tanken we benzine en hebben we plastic producten. Dat we met deze brandstoffen heel veel CO2 uitstoten, zorgt ervoor dat aarde steeds meer opwarmt.

Opwarming van de aarde
Yvonne laat de leerlingen met een grafiek zien hoe snel de aarde is opgewarmd in een hele korte periode. En vertelt dat het daarom zo belangrijk is dat we snel overstappen op een andere vorm van energie; duurzame energie die wordt opgewekt door bijvoorbeeld de zon, water of wind. Daar zijn de leerlingen het wel over eens. Zeker wanneer Yvonne vertelt hoeveel bomen een jaar lang moeten groeien om op en neer naar Frankrijk te rijden (20). Of hoeveel energie (gas, steenkool, kernenergie en duurzame energie) wij in een welvarend land als Nederland gebruiken ten opzichte van een land als India. ‘Wat als alle landen zoveel energie gaan gebruiken’, vraagt Daphne zich af. ‘Dat gaat ook gebeuren als landen steeds welvarender worden’, legt Yvonne uit. ‘En dan zijn de gevolgen niet te overzien.’

Yvonne vertelt waarom het zo belangrijk is dat we snel overstappen op een andere vorm van energie

Het roer moet om
Albert en Yvonne hebben de leerlingen veel te vertellen. Albert: ‘Dat doen we graag. Ik zie het als mijn verantwoording om deze generatie te helpen om anders te gaan denken. Het roer moet om. Mijn generatie heeft geprofiteerd van de welvaart die fossiele brandstoffen hebben opgeleverd. Als we nu niet ingrijpen, hebben de volgende generaties het slecht. We moeten bewuster leven en ook genoegen nemen met minder. Dan maar niet voor 30 euro met vliegtuig. Dan maar niet iedere dag vlees. En minder hoeft niet per se minder leuk te zijn.’

Albert ziet het als zijn verantwoording om deze generatie te helpen om anders te gaan denken

Videofragmenten en oefeningen
Tijdens de masterclass krijgen de leerlingen steeds fragmenten te zien van de film ‘Morgenland: op weg naar nieuwe energie’. Daarin wordt onder andere verteld hoe we energie kunnen besparen en hoe we energie kunnen opwekken. De leerlingen kijken aandachtig en hebben goed opgelet, want wanneer Yvonne vraagt hoe ze energie kunnen besparen, gaat de ene na de andere vinger in de lucht. ‘Korter douchen!’, ‘met de fiets naar school’, ‘niet alle lichten laten branden’. Hun kennis wordt nog extra getest tijdens een groepsoefening met een klimaatklok. Of ze echt goed hebben opgelet, blijkt uit de quiz die ze op hun mobiele telefoon moesten doen. 70% van de antwoorden hadden ze goed. Niet slecht.

V.l.n.r.: Daphne, Kim en Julie doen de quiz op hun telefoon

Toekomst
Yvonne: ‘We hebben deze masterclass zo praktisch mogelijk willen maken. Door theorie veel af te wisselen met oefeningen en videofragmenten. Het onderwerp gaat ook meer leven als je het me ze hebt over wat het voor hen in de toekomst kan betekenen. Welke banen komen er bijvoorbeeld bij door de energietransitie?’. Elle Sofie vond het een leuke middag. ‘Ik weet veel meer dan ik eerst wist. Ik wil later aan de slag in de kunstwereld, dus ik weet niet of de energietransitie voor mij een baan zal opleveren. Maar ik heb wel veel geleerd vandaag!’.